Dit keer gaan we het hebben over persoonlijk leiderschap. Dat is belangrijk in jouw bestaan, want het geeft je houvast en richting en kan de kwaliteit van jouw leven verhogen. Zeg ik dat goed, Menno?
Menno – Ja, Ik denk het wel, René, Ik denk dat persoonlijk leiderschap belangrijk is om voor jezelf continu in je hoofd te hebben, al dan niet heel, heel dwingend. Maar er is wel, als je dat beseft dat persoonlijk leiderschap, het werken aan jezelf en het werken aan het verhogen van kennis over jezelf. Maar hoe breng je dat nou in de praktijk? Hoe word je een beter mens? Hoe ontwikkel je jezelf, hoe kan je anderen en vooral jezelf op sleeptouw nemen? Hoe geef je richting en hoe geef je sturing aan je eigen leven? Zonder dat je alles kan beïnvloeden natuurlijk. Ik denk dat het waardevol is om een beter mens te worden en daarmee ook misschien, ja wat moeitelozer en makkelijker door het leven te gaan.
René – Maar wat is dat nou eigenlijk, persoonlijk leiderschap?
Menno – Het zit natuurlijk in het woord ‘persoonlijk’. We hebben het veel over leiderschap en dan denk je ‘wat is dat nou’? Er is later eigenlijk een voorvoegsel bijgekomen, het ‘persoonlijke’. Het idee is dat door te werken aan jezelf je ook makkelijker jezelf sturing kan geven, maar ook anderen om je heen kan meenemen in datgene wat jij wil. Dus het leiderschap slaat er misschien op, ook maar hoe je het invult hoor, dat je daadwerkelijk bezig bent om steeds een niveautje hoger te komen. Van datgene waar je staat naar waar je naartoe wil.
Ik denk dat de kern is dat je er bewust mee bezig bent. Dus het leven overkomt je niet hè? Er worden je natuurlijk gedurende je leven allerlei dingen voor de voeten geworpen. Iedereen krijgt te maken met tegenslag, met ellende, maar ook met kansen en met mogelijkheden. En de vraag is natuurlijk, hoe ga je daarmee om? En als je dat een beetje bewust kan doen en vooral bewuste keuzes kan maken met datgene wat je voor de voeten wordt geworpen, dan zijn we al een heel eind.
René – En hoe kan je daarop voorbereiden dan, wat er voor de voeten wordt geworpen?
Menno – ‘Panta Rhei’, alles stroomt en het leven verandert continu. Je kan bijna zeggen dat niets blijvend is, alles verandert. Er zal een moment komen dat je voor de voeten wordt geworpen dat je gezondheid misschien even onder druk staat. Dat je een blessure krijgt, of dat je druk ervaart of wat dan ook. Je kan jezelf natuurlijk voornemen om gezond te leven, om te blijven bewegen, om te sporten, dat soort dingen Dat kan je gewoon bijhouden. Het zou bijna fysiek persoonlijk leiderschap genoemd kunnen worden. Dat je je daarop voorbereid. Maar ook kan je je voorbereiden op nieuwe kansen en nieuwe mogelijkheden die zich aandienen. Ook dat vindt continu plaats. Ik denk dat het belangrijk is dat je kansen en mogelijkheden leert zien en leert herkennen. En dat je op het moment dat het zover is je denkt van; hé, dit is misschien een mogelijkheid.
Ik kom wel eens mensen tegen die worden voor de derde of vierde keer gevraagd voor een speciaal project. En dan zijn ze verbaasd over het feit dat ze voor de derde of de vierde keer gevraagd worden. Dan denk ik van, je kan bijna natuurlijk voorspellen dat je de vijfde en de zesde keer ook gevraagd gaat worden. Dus ik denk dat je je daarop kan voorbereiden.
René – Maar wat zijn dan de manieren dat je je kan voorbereiden op iets dat je nog niet weet hoe dat eruitziet? Want je weet niet hoe het eruit ziet als jij straks, nou ja ouder wordt.
Menno – Ja klopt. Maar je kan er wel over nadenken. Je kan ook ontwikkelen dat je open staat en dat je openstaat voor nieuwe dingen. Hoe was het ook alweer? De indianen herkenden niet dat Columbus aan land kwam, want ze hadden nog nooit zo’n schip gezien. Dus in hun wereld bestond het niet en ze hadden geen referentiekader. Dus het duurde een hele tijd voordat ze konden bevatten wat er gebeurde. En ja, dat is het als je in je eigen vaste referentiekader zit. Als je in je eigen vaste overtuigingen zit. Als je zegt dat de mens slecht is dan zijn we allemaal niet te vertrouwen, enzovoort. Zo kijk je dan ook naar de wereld. Dus het is ook zaak om elke keer weer denk ik kritisch te zijn naar jezelf. En datgene wat je tegen jezelf zegt tegen het licht te houden. Oké, maar is dit wel zo? Iemand kan wel zeggen van ‘dit is groen’ en ik zie blauw. Dan kan ik lang blijven volhouden dat het blauw is. Maar ja, misschien zie ik wel iets niet.
René – En ook in de natuurkunde is het zo dat dingen bestaan pas als er relaties zijn, hè? Als er geen relatie is, dan bestaat het ook gewoon niet.
Menno – Nee, nee, is interessant!
René – Heb ik mij laten uitleggen door echt heel veel mensen die echt heel veel verstand hebben van natuurkunde. Dat ben ik natuurlijk niet.
Menno – Misschien is het wel dat je in het contrast met iets pas ziet wat iets is. Wit bestaat niet zonder zwart. Licht bestaan niet zonder donker. Je kan pas licht ervaren als je ook donker gezien hebt, wordt wel eens gezegd. Ik denk wel dat dat op gaat. Maar als je je wil voorbereiden en als je geregeld en op een regelmatige basis bewust bezig wil zijn met persoonlijk leiderschap, dan hou je in ieder geval je set van overtuigingen en je gedachten een beetje op zicht. Ik denk niet dat je ze onder controle kan krijgen, dat krijg je nooit, maar toch. Hoe denk ik nou eigenlijk?
René – Waarom zou je controle willen hebben? Wat is het nut van controle?
Menno – Wat is het nut van controle? Ik kom toch wel heel veel mensen tegen die graag controle willen hebben over hun leven en die het willen kunnen voorspellen en beheersen. Dat moet dan met enige mate van zekerheid zijn en consistentie. Het moet allemaal kloppen. Maar ja, het leven klopt soms niet. Ik bedoel, het is soms gewoon niet te begrijpen. Het is irrationeel. Het is niet logisch. Het is niet A, B, C, D. Maar het is A, M, P, K. Zo gaat het.
René – Waarom willen mensen dan graag controle hebben?
Menno – Vanuit de behoefte tot voorspelbaarheid. En dat kan je gelijk omkeren. Dat is om de vermijding en het reduceren van angst. ‘Fear is number one of stopping us’ heb ik wel eens horen zeggen. Dus de angst is vaak groter dan je verlangen naar het onbekende. Dus je wil graag de voorspelbare zekerheid. In plaats van het onbekende onzekere waar je dan in gaat stappen, want je weet niet waar je uitkomt. Ja, dus persoonlijk leiderschap, het is heel cliché, maar het gaat ook over uit je comfortzone, uit je eigen patroon komen. Kom een keer van die rotonde af waar je waar je al jaren op zit.
René – De ABC rotonde?
Menno – Als je voor de zoveelste keer aanloopt tegen het feit dat je relatie over gaat en je ziet jezelf terug, of je krijgt op de een of andere manier steeds hetzelfde terug om wat je doet. Dan kan je een beetje achter de oren krabben. Wordt het niet eens tijd dat je op een andere manier je gaat gedragen? Dat is dan gedrag. En daaraan vooraf gaat de manier waarop je denkt en waarop je je beslissingen maakt. Als ik mijn hand optil gaat daar een keuze aan vooraf. Dat doe ik misschien niet bewust. Het is misschien een automatisme. Maar toch zit er een keuze die daaraan voorafgaat. Dus er is een afweging. Er is een keuze en er is een gedrag. Misschien kan je eens proberen om een andere rotonde te pakken voor een tijdje en te kijken hoe dat gaat.
René – Er bestaat natuurlijk geen eindsituatie waarin de persoonlijk leider ideaal is. Maar is het wel zo dat een persoonlijk leider, als je er wat verder in bent, dat je dan makkelijker in het grote onbekende durft te stappen?
Menno – Er is tegenwoordig wel veel te doen over, laten we het ‘gezonde leider’ noemen. Dat is misschien een leuk woord. Een gezonde leider die heeft kenmerken. Die heeft in ieder geval toegang tot iets van een sturende, directieve, inspirerende en richting gevende modus. Maar aan de andere kant, wat je nu aanhaalt, is dat het tegelijkertijd ook gaat om toegang tot de wat zachtere, kwetsbare elementen als openstaan, luisteren, ontvankelijk zijn voor andere meningen, interesse tonen, nieuwsgierig zijn naar nieuwe wegen, nieuwe ideeën enzovoort. Als je die twee kan combineren, de meer sturende kant en de meer overgave, de ontvankelijke kant. Dan denk ik dat je een gezonde balans hebt in de kwaliteiten die een leider van nu nodig heeft.
René – Als jij mensen advies zou willen geven. Wat zouden voor jou de eerste drie punten kunnen zijn waar ze bij stil kunnen gaan staan over hun persoonlijk leiderschap?
Menno – [Stilte] Er poppen bij mij een paar dingen op. Misschien zou je eens kunnen stilstaan bij de manier waarop je denkt. Het feit dat ik hier nou even over moet nadenken, dat zegt het al. Ja, ik vind dit een leuke vraag. Probeer eens iedere week, en na verloop van tijd iedere dag te kijken naar hoe je denkt. Hoe werkt dat bij mij? Dat is een.
De tweede is; misschien zou je kunnen proberen om open te blijven staan, ongeacht wat er gebeurt. Dus je krijgt een compliment, je blijft open staan. Dat is nog niet zo moeilijk. Je krijgt kritiek. Blijf open staan. Je wordt beledigd. Blijf open staan. Er wordt je iets aangeboden wat je niet snapt. Blijf open staan. Blijf open staan. Altijd.
Ook al snap je het niet. Dat is heel tricky iets. Want als je zegt dat je het niet snapt, ben je alleen maar bezig met je hoofd. Sterker nog, je bent met je left brain, je rationele kant van je hoofd bezig. En je snapt het niet. Dan moet je jezelf even indringend toespreken. Het geeft niks dat je het niet snapt. Voor nu, het komt misschien later of nooit, dat maakt ook allemaal niet uit op dit moment. Er is nog veel meer dan alleen maar ‘snappen’. Maar blijf open staan.
En het derde punt is een zekere vorm van discipline te ontwikkelen. Moeilijk woord, maar om hier voortdurend mee bezig te blijven. We kennen het allemaal, nieuwjaars- voornemens. We gaan allemaal sporten en naar de sportschool en na twee maanden stopt iedereen weer. Persoonlijk leiderschap ontwikkelen is ook gewoon een soort van sportschool en vergt voortdurend onderhoud. Het gaat er niet om dat je je inschrijft bij drie cursussen, 20 boeken koopt enzovoort, Maar dat je er wel op een bepaalde manier mee bezig blijft. Het gaat niet om de hoeveelheid, het gaat om de consistentie. Leg gewoon een boek neer en lees een pagina per dag. Betekent dat je 365 pagina’s gelezen hebt na een jaar. Ja zo simpel is het.
René – Oké Menno dankjewel.
