Deze aflevering gaat over overtuigingen en verlangens. We bespreken de inzichten en ervaringen van Menno Molendijk met het onderwerp en met deze podcast hopen we jou te inspireren om stappen te nemen op het gebied van groei en ontwikkeling. Welkom Menno. Overtuigingen, wat zijn dat nou eigenlijk precies?
Menno – Overtuigingen? Dat zijn dingen die in je hoofd afspelen, die je tegenhouden of die je versterken in datgene wat je doet. Overtuigingen bouwen we op gedurende ons leven. Met het idee dat als het positief is, je de wereld aan kan. Tot als het negatief is. Dat je ergens niet goed genoeg voor bent, dat je het niet kunt, dat je stopt omdat je denkt dat je toch niet zal bereiken. Of dat je het niet waard bent. Dat soort zaken.
René – Maar zijn overtuigingen ook niet gewoon, nou ja, de lessen die je leert uit wat je in je leven meemaakt?
Menno – Dat is een hele goeie, dat klopt. Dat zijn de lessen die je leert van datgene wat je meemaakt. De vraag is natuurlijk wat de kwaliteit van de les is geweest en welke afslag je hebt genomen. Ik heb wel eens gehoord van Vietnam-veteranen die een identieke gebeurtenis hadden meegemaakt, dat hun beste vriend naast zich was doodgeschoten. Dat de een terugkomt in Amerika en begint met leven om alles eruit te halen wat erin zit. Omdat ‘life is short’ en ik moet er alles aan doen om dit leven het waard te maken. En de ander komt thuis en die gaat bij de pakken neerzitten, raakt depressief, krijgt een posttraumatisch stresssyndroom en zegt ‘life sucks’. En wil er niks mee te maken hebben, verbergt zich en kom niet meer onder de mensen. Identiek voorval, twee verschillende richtingen.
René – En heel veel grijs er tussenin denk ik, of niet?
Menno – En heel er tussen in. Natuurlijk.
René – En is nou het ene goed en het ander slecht?
Menno – Nee, Ik denk het niet. Maar het gaat wel zo. Het is eigenlijk een les die je aangeboden krijgt. De vraag is hoe je ermee omgaat. Als we het hebben over persoonlijke groei en ontwikkeling, dan denk ik dat we allemaal op weg zijn. Iedereen wil een bepaalde mate van geluk ervaren. Dan is het wel zinvol om bij jezelf te kijken hoe jij gebeurtenissen duidt die je meemaakt en hoe je ermee omgaat. Er is natuurlijk veel geschreven over bijvoorbeeld trauma’s. Hoe dat blijft zitten in jezelf, hoe wij geconditioneerd worden vanuit onze jeugd. En hoe je er uit kan komen, hoe je dat kan helen, hoe je dat kan oplossen, Maar het blijft zinvol denk ik om naar je eigen patroon te kijken en hoe je met dit soort gebeurtenissen omgaat en de lessen die je eruit haalt.
René – En kan je dat ook met andere mensen doen? Dat je naar je eigen patronen kijkt? Dat je er over praat, zoals bij The Development School bijvoorbeeld?
Menno – Ja, zeker. Vaak zie je het zelf niet. Het rare is dat je het bij de ander vaak eerder ziet dan bij jezelf. Waarom zie je dat niet? Iedereen, niemand uitgezonderd, heeft een spiegel nodig om zelf te zien waar jij in zit en ook waar jij je klein in houdt.
René – Wij zijn al heel lang elkaars spiegel. Maar toch, al in die jaren zien we toch bepaalde dingen bij de ander die toch maar altijd weer terugkomen.
Menno – Gedragingen blijven terug komen? Ja het blijft soms een hardnekkig patroon waar je gewoon niet uitkomt. Ik vrees ook dat er bepaalde dingen ook wel een beetje van nature in zitten. Kijk, ze zeggen wel eens; ben je een persoon met het glas halfvol of met het glas half leeg? Er is ook heel veel onderzoek naar gedaan, hoe dat conditioneringen bepaald worden hoe je werd opgevoed. Dat is ook ongelooflijk belangrijk. Je kan wel een bepaalde natuurlijke aanleg hebben, het is ook wel van belang in welke omgeving je werd opgevoed. Was die liefdevol? Was er compassie en emotionele beschikbaarheid? Was er een bepaalde zachtmoedigheid? Of werd je opgevoed in een misschien wat hardere omgeving waar alles moest zoals het hoort, waar regels regels zijn waaraan je je moest houden? Wat je natuurlijk ook wel sterk maakt, daar niet van.
René – Maar jouw geschiedenis, hoe is die dan eigenlijk?
Menno – Mijn eigen geschiedenis? Ja, Dat is een ingewikkelde en daar weet jij alles van.
René – Maar jij zet nu een soort van twee werelden tegenover elkaar, zacht en hard.
Menno – Het gaat mij vooral om in deze podcast om je bewust te maken van het feit dat je bepaalde overtuigingen hebt en waar die vandaan komen. Iedereen heeft een aantal basis overtuigingen; ‘Ik ben niet goed genoeg’, ‘Ik ben het niet waard’. En in mijn geval, ‘ik mag er niet zijn’. Als in ongewenst. Dat is natuurlijk een idee wat ik zelf in mijn hoofd heb, maar waar ik lastig van los kom. Inmiddels heb ik er veel aan gewerkt en gedaan om het een beetje handen en voeten te geven en het ook een plek te geven. Want op het moment dat overtuigingen je hinderen en je afhouden van het uiten van jezelf of het afhouden van jezelf te expressen, dan wordt het lastig. Nou ja, wat ik interessant vind, is dat overtuigingen in je hoofd plaatsvinden. Het heeft weinig te doen met de werkelijke actuele praktijk.
René – En toch kan het je verlammen of zo?
Menno – Ja, stel, je voelt je niet welkom. En je zegt tegen jezelf ‘Ik ben niet welkom’. Terwijl de hele wereld om je heen zegt ‘Menno, natuurlijk, kom er lekker bij, je bent van harte welkom, kom maar gerust’. Dat zit gewoon in mijn hoofd. En dan kan ik dus een beslissing nemen. Of ik ga niet, want ik voel me niet welkom. Of ik zet me er overheen en ik ga wel en ik kijk wat het wordt. Maar de overtuiging, om die als vast gegeven, als leidraad te nemen van al je handelen, het gedrag wat je doet. Dat is niet zo goed, denk ik.
René – Waarom doe je dat dan toch?
Menno – Omdat het er zo diep in zit. Vanuit angst, dat het misschien wel waar kan zijn, dus de angst die je hebt als een overtuiging werkelijkheid wordt. De angst voor afwijzing bijvoorbeeld. Dat is een veel voorkomende angst. Dat hindert je om naar buiten te gaan om het contact op te zoeken.
René – We hebben het over overtuigingen en verlangens. Eigenlijk zou je ook bijna kunnen zeggen, het lijkt soms wel dat je een verlangen hebt naar afwijzing. Als je zo altijd bezig bent met dat niet welkom voelen.
Menno – Er is een diep geworteld iets. Dat is dat wij eigenlijk op zoek zijn naar de bevestiging van datgene wat we allang weten in ons hoofd dan het onbekende en ons te laten verrassen door iets nieuws. Dus je verkiest een oude bekende pijn boven een onbekend verlangen. Gelukkig zijn verlangens zo sterk en blijkbaar willen ze er soms uit om iets waar te maken, iets neer te zetten. Iets te schrijven in jouw geval. Dat je het toch doet en je er niet door laat hinderen. Dus een modus is dat je de overtuigingen ziet, dat je het patroon misschien ziet, de tweede stap. De eerste is het besef dat je overtuigingen zoals ieder mens hebt. Ieder mens heeft helpende overtuigingen en heeft belemmerende overtuigingen. Daar is niks mis mee. Het gaat er wel om dat je dat een beetje op zicht hebt. Het tweede is dat je daar een patroon in ziet bij jezelf. Dus blijf ik nou zitten op mijn stoel of kom ik in actie? Ja, en Als je dat kan, dan heb je in ieder geval een iets sterkere connectie tussen je hoofd en datgene wat je doet in de praktijk.
René – En die verlangens, hè? Heel veel mensen hebben wel verlangens. Maar dat is vaak niet echt in woorden gevat of zo. Het is nog altijd een beetje vaag. Hoe kan je dat dan echt voor jezelf uitzoeken wat jouw verlangens nou eigenlijk werkelijk zijn?
Menno – Heb jij een verlangen?
René – Ik heb zeker wel verlangens. Ja, hoor.
Menno – En hoe zoek je dat uit in de praktijk?
René – Ik schrijf gewoon dingen wel op en ik hang het op mijn badkamerspiegel. Ja en natuurlijk worden sommige dingen wel waar. Ja, ik heb een roman geschreven. Sterker nog, inmiddels heb ik al heel wat boeken geschreven. Maar ja, dat is het dan toch ook weer niet hè?
Menno – Wat is het niet?
René – Ja, maar dan wordt het bijna een bucketlist. Wat je ongeveer aan verlangens kan inkoppen. Het grote verlangen is toch van betekenis te zijn voor deze wereld. Dat als ik straks dood ben. Ik denk ook aan het hiernamaals. Ja, wat is dat nou eigenlijk? Het hiernamaals is misschien alleen maar hoe mensen over jouw praten als jij dood bent. Dat is ongeveer het hiernamaals en dat praten duurt misschien een generatie, misschien twee generaties, misschien 3 generaties en dan houdt het op. En als dat hiernamaals, als je in de hemel zit, ja, dan praten mensen goed over je. Zit je in de hel, dan praten mensen niet zo goed over je.
Menno – Hou vast. Dus je wilt herinnerd worden? Je wilt herinnerd worden. Ik doe een stap terug. De route daarnaartoe is van betekenis zijn. En dat begint bij een post-it op je spiegel. Waarop je jezelf herinnert aan wat je wil doen. Zo simpel is het als je het ontrafelt. Die post-it op jouw spiegel ontspruit ergens in het diepste van jezelf. En in het diepste van jezelf ontstaat het verlangen.
Je hebt jezelf iets aangeleerd. Het werkt fantastisch om gewoon een post-it op te hangen. Ik heb hier allemaal post-its om me heen. Gewoon om mijzelf te herinneren. ‘Menno, je moet daar wel mee bezig zijn, anders dan ga je weer niet verder, denk je weer niet dat het lukt, denk je weer dat je niets te bieden hebt aan de wereld, God wat heb ik toe te voegen, het stelt toch weinig voor allemaal’. Allemaal stemmetjes in m’n hoofd. Ik plak gewoon een post-it op, jij ook. En we hebben het volgende; we willen van betekenis zijn voor de mensen om ons heen. En het is handig, kunnen we een andere keer wel over praten, als je dat doet vanuit een bepaalde gedrevenheid, een bepaald doel, zingeving, purpose. Dat je het helder hebt en scherp hebt wat je wil doen. Hoe scherper je dat krijgt, hoe makkelijker het gaat om dingen neer te zetten in de actuele praktijk.
René – Het verandert ook wel in de loop van de tijd?
Menno – Ja, natuurlijk. Het is hetzelfde als je bij de F-jes speelt bij Feyenoord. Dan kijk je langs de lijn naar het eerste elftal. En dan denk je; ‘Dáár wil ik spelen’. Dan wordt er een verlangen aangeboord.
René – En dan verbaast het me van jou soms wel dat een mooie auto ook nog steeds je verlangen is.
Menno – Haha, nou, daar ben ik inmiddels voorbij. Maar je hebt gelijk. Ik heb wel een zwak voor mooie auto’s. Toys for the boys hoort er ook bij. Alles wat je verlangt zou waarheid kunnen worden.
René – Een mooie auto zie ik echt als een symbool van iets anders.
Menno – Daar komt natuurlijk status, trots en eer en weet ik het allemaal bij kijken. En opschepperij. Dat begrijp ik allemaal wel. Naarmate de jaren vorderden, kan je ook beter afscheid nemen. Je neemt makkelijker afscheid van verlangens naarmate je ze al gewoon vervuld hebt. De tweede, de derde, de vierde nieuwe auto geeft ook geen bevrediging meer. Het is wel aardig om dat proces natuurlijk ook te bezien.
René – Stel dat ik zou willen beginnen met het werken aan in balans brengen van mijn verlangens en alle tegenwerpingen die ik maak?
Menno – Blokkades.
René – De blokkades. Waar moet ik beginnen. Wat is het slimste dat ik kan doen?
Menno – Het eerste is dat je begint te onderkennen dat ze er zijn. En tegelijkertijd daar ook helemaal niet te streng in zijn bij jezelf. Niet in het oordelen van ‘het mag niet’. Dan ga je namelijk hetzelfde doen wat die overtuigingen eigenlijk ook al zeiden tegen je. ‘Je mag het niet, je kan het niet, je doet niks goed enzovoort’. Het is er allemaal. Accepteer het, omarm jezelf met alles wat er in je zit. Ook al gaat het lastig ook al gaat het moeilijk, dat is een.
René – En wat kan ik nog meer doen?
Menno – Je kan eens kijken naar hoe je overtuigingen, maar ook het verlangen wat je had werkten. Iedereen heeft wel iets wat hij graag wilde, wat ook waarheid is geworden. Dat is leuk om te zien. Wat voor gevoel gaf je dat? Gaf je dat een gevoel om door te gaan of niet? En als iets niet lukte, wat voor gevoel gaf je dat? Had je dan een soort innerlijke strijd in je? ‘Godsamme zeg, wat gebeurt hier nu? Was je boos op jezelf, verdrietig? En wat deed dat met je? En het derde is dat ik denk dat het goed is om te kijken hoe je hoofd je handen beïnvloedt. Je handen staat dan even symbool voor de praktijk in de wereld, voor wat je doet.
René – Of je tot iets komt en niet beperkt wordt door je overtuigingen.
Menno – Of dat je je laat hinderen of dat je zegt ‘Ik ga kijken of ik een manier kan vinden dat ik het toch allemaal kan realiseren’.
René – Ik kan wel een lijstje van 10 dingen bedenken trouwens die ik heel graag gewild heb en die allemaal niet gelukt zijn. Gevoelens kan ik er ook nog zeker wel bij denken. Dat is ook wel zo.
Menno – Natuurlijk, maar er staan ook heel veel dingen bij die allemaal wel gelukt zijn, hè? Als je continu met die weegschaal zit en je zit het af te meten… Ik begrijp het wel, toen ik jonger was, was ik echt gefrustreerder dat dingen niet lukten en tegenwoordig kan ik iets meer meedeinen met wat het leven zich aanbiedt. Het is niet zo dat de ambities is getemperd. Je hebt gewoon andere manieren gevonden om ermee om te gaan.
René – Intentie en attentie.
Menno – Ja zo is het.
René – Let the Universe handle the details.
Menno – Deepak Chopra is altijd goed en Esther Perel ook altijd goed om te kijken hoe zij omgaat met belemmeringen. Wat je dwars zit en hoe je beter in relaties kunt functioneren.
René – Dat waren de leestips.
Menno – Haha klopt ja.
René – Nou Menno dankjewel.
Menno – Hartstikke goed René.